İstanbul, 7 Haziran (DHA) - Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) İhracatçı Eğilim Araştırması’na göre firma cirolarındaki ihracatın payı 2018 yılının ilk çeyreğinde yüzde 66.2’ye yükseldi.
Araştırma raporuna göre firmaların yarısından fazlasının üretimi ve ihracatı artarken, en dikkat çekici artış ihracat birim fiyatlarında oldu. Her beş firmanın ikisinde ihracat birim fiyatları arttı ve araştırmada ilk çeyrek büyüme beklentisi yüzde 7.0, ikinci çeyrek ise yüzde 6.1 oldu.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi araştırma sonuçlarını şöyle değerlendirdi: “İlk üç ayda ihracat yapan 48 bin firmadan üç bin 500’ü ilk defa ihracata başladı. Bu ihracatın sürdürülebilirliği için son derece önemli bir veri. Daha yenilikçi ürünlerle ihracat birim fiyatlarında Almanya, İtalya gibi ülkeleri yakalamalıyız.”
İhracatçıların ilk çeyrekte yaşadığı en büyük sorun döviz kurları olurken, oran yüzde 36.4’ten yüzde 43.5’e yükseldi. Lojistik maliyetleri, hammadde-aramalı fiyatları ile enerji maliyetleri de diğer sorunlar olarak sıralandı.
Büyükekşi, “Kurlardaki oynaklığın bitmesi ile ihracatçının yaşadığı sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacak. Kur riskine karşı kullanılabilecek yöntemlerin bilinirliği son derece sınırlı. Bu konuda daha fazla çalışmalıyız.”
İlk çeyrekte firmaların yarısından fazlasının üretim ve ihracatında artış yaşanırken Büyükekşi durumu şöyle değerlendirdi:
“En dikkat çekici artış, firmalarımızın ihracat birim fiyatlarında yaşandı. Önceki çeyrekte firmalarımızın önemli bir kısmı birim fiyatlarında değişiklik yaşamazken, bu çeyrekte her 5 firmamızın 2’si ihracat birim fiyatlarının arttığını kaydetti.
“Petrol fiyatlarında ilk çeyrekte gördüğümüz artış, bu sektörle doğrudan veya dolaylı ilişkisi olan sektörlerimizde fiyat artışını beraberinde getiriyor. Ancak her platformda dile getirdiğimiz Ar-Ge, inovasyon, tasarım ve markalaşmaya daha fazla önem verildiğini eğitim, çalışma ve toplantılarımızda görüyoruz.
“Daha yenilikçi ürünlerle daha yüksek birim fiyatlarına ulaşarak, bu alanda Almanya, İtalya gibi ülkeleri yakalamak en büyük hedefimiz olmalı."
Büyükekşi değerlendirmesine şöyle devam etti: “Önceki araştırmalarımızdan farklı olarak bu çeyrekte firmalarımızın tahminlerinde çok geniş bir yelpazede rakamlar görüyoruz. Kurların öngörülebilirliği, fiyatlama çalışmaları için en kritik konu.
“Bugün alınan siparişi üç ay sonra teslim edip ödemeyi altı ay sonra alacak bir ihracatçı, altı ay sonraki dolar kurunu tahmin edemediğinde fiyat vermesi de imkansız hale gelir. Nitekim son günlerde ekonomimiz ile bağdaşmayan bir kur dalgalanmasına şahit oluyoruz.
“Bu noktada ise kur riskinden korunma yöntemleri önem kazanıyor. Kur riskine karşı kullanılabilecek yöntemlerin kullanma ve bilinirliğinde bu araştırmada bir artış yaşandı, ancak yine de bu yöntemlerin bilinirliği son derece sınırlı. Bu konuda daha fazla çalışmalıyız.”
İlk çeyrek büyüme beklentisi yüzde 7.0 ikinci çeyrek yüzde 6.1
Türkiye’nin güçlü büyüme performansının sürdüğünü vurgulayan Büyükekşi ilk çeyrek büyümelerinin yüzde 7.0 olacağını belirtti ve ekledi: “Son dönemde verilen yatırım teşviklerinin katkısıyla bu performansın devam etmesini bekliyoruz. Araştırmamıza göre ihracatçılarımız da bizimle aynı görüşü paylaşıyor. Güçlü büyüme performansımızın ikinci çeyrekte yüzde 6,1 büyüme ile devam etmesini bekliyor.”
Araştırmaya katılan firmaların ortalama 18 ülkeye ihracat gerçekleştirdiğini, bu ülkelerden ikisinin yeni pazar olduğunu belirten Büyükekşi, şöyle devam etti: “TİM olarak firmalarımızı yeni pazarlara kanalize etmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Daha çok pazarda faaliyet göstermek, firmalarımızın riski dağıtmalarına ve gelirlerini daha düzenli bir hale getirmelerine vesile oluyor.
“Bu amaca yönelik olarak mayıs ayında Ekonomi Bakanımızın da teşrifleri ile İhracat Pusulası portalımızı hayata geçirdik. İhracat yapsın yapmasın tüm firmalarımıza ve girişimcilerimize yeni hedef ülkeler öneriyor, bu ülkelerdeki rakiplerimizin birim fiyatlarından ülkedeki vize uygulamalarına, fuarlardan ithalat vergisi oranlarına tüm bilgileri kendilerinin kullanımına sunuyoruz.
“Mayıs ayı içerisinde altı bine yakın kullanıcı portalı ziyaret etti, ürünler ve hedef pazarlar hakkında bilgi edindi. Bu hizmetimizin daha geniş kitlelere ulaşması için çalışmalarımız sürüyor."
“Döviz kurları en önemli sorun”
İhracatta karşılaşılan sorunların ilgili çeyreğe ilişkin gelişmelere paralel olarak şekillendiğini belirten Büyükekşi, 2018’in ilk çeyreğinde artış gösteren döviz kurlarının, firmalarının sorunlarında da önemli bir yer teşkil ettiğini vurguladı. Büyükekşi sözlerine şöyle devam etti: Döviz kurları ile ilgili yaşanan sorunlar yüzde 36.4’ten yüzde 43.5’e yükseldi ve böylece döviz kurları en önemli sorun olarak karşımıza çıktı.
“Yine kurlara doğrudan bağımlı olduğu için lojistik maliyetleri, hammadde ve aramalı fiyatları ile enerji maliyetleri döviz kurlarının ardından sıralandı. Ancak kurlardaki oynaklığın bitmesi ile bu sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacak.”
İstihdam seferberliğinin devam ettiğinin altınız çizen TİM Başkanı, “İhracatçılarımızın yüzde 36’sı bir önceki çeyrekte istihdamlarını artıracaklarını söylemişti. Araştırmamızda gördük ki ihracatçılarımız ilk çeyrekte bu yönde adımlar attı. İhracatçılarımız ilk çeyrekte ortalama 29 ilave istihdam sağladı. Umuyoruz ki ihracatçılarımızın istihdama katkısı yıl boyunca devam edecek” dedi.
Büyükekşi, ihracatçıların hedef pazarlarına değindi ve ekledi: “Bu çeyrekte ilk beş hedef ülke ABD, Çin, Suudi Arabistan, Pakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Bir önceki çeyrekte Avrupa ağırlıklı bir tablo hâkimdi, şimdi ise ihracatçılarımızın Orta Doğu bölgesine daha fazla ağırlık vermeye başladıklarını görüyoruz.”
TİM Başkanı Büyükekşi ayrıca, ihracatçıların Avrupa pazarlarındaki paylarını artırmayı hedeflediklerini de belirtti.
“Firmalar, TİM faaliyetlerini daha yakından takip etmeli”
İlk çeyrekte TİM’in düzenlediği etkinliklerin bilinirliği ve takip edilirliği konusunda da firmalara bir soru yönelttiklerini belirten Büyükekşi TİM olarak ihracatta katma değer artışı, hedef pazar toplantıları, sorun çözme faaliyetleri gibi birçok çalışma yürüttüklerini söyledi ve sözlerini şöyle tamamladı: “Bu faaliyetlerimizin tamamını firmalarımıza ücretsiz olarak sunuyoruz. Ancak tüm duyuru ve bilgilendirme çalışmalarımıza rağmen bu etkinliklerimize katılım istediğimiz düzeyde değil. Örneğin firmalarımızın sorunlarına çözüm bulan ülke ve sektör masalarının bilinirliği yüzde 50’nin biraz üzerinde.“Yılın ilk üç ayında dört tane rota toplantısı düzenledik, Fildişi Sahili, Malezya, Brezilya ve Arjantin pazarlarını ele aldık. Bilgisi olmasına rağmen bu toplantılara katılmayan firmalarımızın oranı hayli yüksek. Yine ticaret heyetlerimiz, firmalarımıza sadece uygun koşullarda hedef ülkelere gitme fırsatı sunmuyor, aynı zamanda oradaki potansiyel alıcıları firmalarımızın ayağına getiriyoruz.
“Ancak heyetlere katılım istediğimiz düzeyde değil. Firmalarımızın TİM’in internet sitesini, TİM TV’yi, sosyal medya hesaplarımızı yakından takip etmeleri, bu faaliyetlerimiz konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlayacaktır. Bu sayede çok daha fazla sayıda firmaya ulaşabiliriz.”
