2020 yılının sonunda büyük umutlarla başlayan metaverse furyası, 2022-2023’te fiyatların yüzde 80-95 düşmesiyle büyük bir hayal kırıklığına dönüştü. Spekülatif balonun patlaması sonrası yatırımcılar ise ciddi zararlarla karşı karşıya kaldı. Dünyanın sanal haritasında arsa satışlarının yapıldığı metaverse ortamları, 2020 yılının sonlarında tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla popülerleşmişti. Gerçekliği artırılmış bu dijital evren, kısa süre içerisinde yatırımcıların yoğun ilgisini çekmişti. Geçmişte bitcoin alarak büyük kazanç elde edenlerin hikâyelerinden etkilenen pek çok kişi de benzer bir fırsatı kaçırmamak düşüncesiyle metaverse üzerinde mülk satın almaya başlamıştı. Ancak geçen yıllar içinde yatırımcıların büyük bölümü beklediği kazancı elde edemedi. Piyasa balonu fiyatlarda sert düşüş getirdi Bilişim uzmanı Osman Demircan, metaverse arazilerinin çıkış döneminde kripto paralardan çok da farklı olmadığını ifade etti. İnsanların NFT formatında satılan sanal arsaları, tıpkı bitcoin gibi değerleneceği beklentisiyle aldığını belirten Demircan, bunun spekülatif bir balonun ürünü olduğunu söyledi. Demircan, konuya ilişkin paylaşımında, “Bitcoin büyük bir fırsattı, kimse görmedi. Sadece elinde olanlar bunu değerlendirdi. Bu yüzden insanlar sanal dünyada parasal anlamda değeri olan her şeyin etrafına dolanıyorlardı, bu da biraz buna döndü. Çok ciddi bir spekülasyon balonu yüzünden bunu yaşadılar. 2022-2023 yıllarında 'metaverse' arazi fiyatları yüzde 80-95 oranlarında düştü. Araziler 100 dolara satılırken şimdi bedava verseniz neredeyse hiç alıcı bulunamayacak hale geldi. Şu anki durumuna bakıldığında fiyatlar zirve seviyelerine hiç yaklaşmıyor. Satın almalar da piyasa hacminde maalesef en düşük seviyelerinde seyrediyor.” ifadelerini kullandı. Bazı yatırımcıların dolandırıcılıkla karşı karşıya kaldığını da aktaran Demircan, “Bazıları 'metaverse' gibi gösterilen ancak ona benzeyen ortamlardan arazilerini ya da NFT'lerini satın aldılar. Sonra kripto para karşılığında aldıkları bu değerleri, daha farklı kripto paralara çevirip ortadan kaybolan çok sayıda dolandırıcıyla karşı karşıya kaldılar. Bunun da en büyük nedeni 'metaverse' evrenlerini herkesin yaratabilmesiydi. Bu spekülasyonların maksimum seviyede olup da çok değerliymiş gibi gösterildiği zamanlardı. Piyasa balonu patladığında geç giren yatırımcılar ve ellerindekini satamayanlar çok büyük zarar etti. İstanbul’da köprü satışı gerçekleştiriliyordu. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nü 10 farklı yer satıyordu. Yani 10 farklı sunucudan bahsediyoruz. Birisi satın aldı, sonra birden bire buhar oldu. Çünkü sunucular kapandığı için onlar ortadan kayboldu.” ifadelerini kullandı. Bazı arsaların hâlen yatırımcıların elinde bulunduğunu fakat mali değerlerinin satın alma fiyatının çok altında olduğunu belirten Demircan, “Örneğin Beşiktaş Stadı’nı 1000 dolar karşılığında kripto paraya satın aldıysa şu anki fiyatı 1000 dolar seviyelerinde değil, çok daha düşük. Bu miktarlarda yüzde 95’lere varan düşüşler yaşandı. Şu an çok değersiz görünüyor. Satsalar bile ciddi anlamda değer kaybedecektir. Zaten satın alacak müşteri bulacaklarını zannetmiyorum.” dedi. "Devam eden projelerin yatırım aldığını görüyoruz" Kripto varlıklar uzmanı Melis Asena Özkan ise koronavirüs salgını döneminde evlerinden çıkamayan insanların çevrim içi toplantılara katılmayı, yapay zeka teknolojilerini ve dijital ortamda ticaret yapmayı öğrendiğini anımsattı. Metaverse evreninin bu dönemde piyasaya sunularak hızla popülerleştiğini vurgulayan Özkan, “Metaverse, aslında blockzincir teknolojisi altyapısını kullanan bir platform. 'Bir şehir yaratacağız. Bu şehirden dükkan alırsanız kira geliri elde edeceksiniz, arsa alırsanız endekslendiğinde size bir gelir sunacağız' vaadiyle doğdular. Sürekli pasif gelir elde ettiğiniz bir yatırım aracı haline dönüştürülmeye çalışıldı. O dönemde buraya ilgi çok yoğundu. Hatta liman kenti yapan bir proje vardı. Bir yatırımcı arkadaşım 40 bin dolara gemi aldı. Şu anda varlığı 1000 dolar bile etmiyor.” diye konuştu. Piyasanın "ayı dönemi" dediği "metaverse"nin etkileyici olduğu zamanları kaybettiği bir sürecin yaşandığını kaydeden Özkan, "Ama devam eden projeler var. Hala 'metaverse' projelerinin fiyatlandığı, yatırım aldığını görüyoruz." bilgisini verdi. [news_id:736068]
