İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Almanya'nın sınır kontrollerini tekrar getirmesinin Schengen Alanı’nın sonu olmadığını belirterek, "Ancak göç ve iltica konusunda ciddi sorunlara işaret ediyor." ifadesini kullandı.
Zeytinoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, Federal Almanya’nın iç sınır kontrollerini başlatmasını değerlendirdi.
Konunun Türkiye’de de gündeme geldiğini ve bazı doğru bilinen yanlışlara yol açtığını anlatan Zeytinoğlu, şunları kaydetti:
"Almanya geçtiğimiz haziran ayında Polonya, Çek Cumhuriyeti ve İsviçre ile sınırlarında tekrar sınır kontrollerini başlatacağını açıklamış ve Schengen sistemindeki istisna uygulamasından faydalanmıştı. Şimdi de 16 Eylül 2024 tarihi itibarıyla diğer sınır komşuları olan Belçika, Hollanda, Fransa, Lüksemburg ve Danimarka sınırlarında kontrolleri başlatıyor. Bilindiği gibi Schengen Alanı iç sınır kontrollerinin kaldırıldığı bir serbest dolaşım bölgesi oluşturuyor. Schengen sistemine göre iç sınır kontrollerinin tekrar başlatılması için bazı mücbir sebepler olması gerekiyor. Bunlar iç güvenliğe veya kamu politikalarına yönelik ciddi bir tehdidin varlığı sebebiyle olabilir. İstisnai durumlarda ve son çare olarak uygulanmalıdır. Alınan önlem orantılı olmalı ve süresi de sınırlı olmalıdır. Şimdilik 16 Eylül 2024’te başlayan kontrollerin altı ay devam etmesi öngörülüyor."
Haziranda başlatılan kontrollerin süresinin aralık sonunda biteceğini hatırlatan Zeytinoğlu, şöyle devam etti:
"Almanya’nın gerekçelerine gelince bunlar da şu şekilde sıralanıyor: Düzensiz göç ile ilişkili güvenlik riskleri, kaçakçılık, AB’nin dış sınırlarında yasa dışı girişlerin artıyor olması, mülteciler için barınma imkanlarının giderek azalması, iltica sistemi üzerindeki baskı, Orta Doğu’da terörist gruplardan kaynaklanan güvenlik sorunları. Almanya’da aşırı sağ AfD’nin hem haziran ayındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde, hem de ülkenin doğusundaki eyalet seçimlerinde oy oranını ciddi biçimde artırması, ayrıca yeni kurulan popülist sol BSW partisinin de ciddi oy alması koalisyon ortaklarını özellikle düzensiz göç ve iltica konularında daha katı önlemler olmaya yöneltmiş oldu. Sınır kontrollerin tekrar getirilmesi Schengen Alanı’nın sonu değildir. Ancak göç ve iltica konusunda ciddi sorunlara işaret ediyor."
Zeytinoğlu, Almanya'nın getirdiği düzenlemenin tüm sınır geçişlerinde pasaport ve kimlik kontrolü yapması anlamına geldiğini açıkladı.
"Türk vaandaşlarına yönelik vize süreci etkilenmeyecektir"
Bunun sadece Türk vatandaşlarına özel bir durum olmadığını dile getiren Zeytinoğlu, kontrol yapan görevlilerin vize olsa dahi girişi reddetme hakkı bulunduğunu, Almanya'nın Ankara Büyükelçiliğinin, kontrollerin Türkiye için vize verme sürecini etkilemeyeceğini belirttiğini aktardı.
Zeytinoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
"Vize sürecindeki uzun beklemeler ve artan ret oranları da Almanya ve diğer Schengen Alanı ülkelerine giden Türk vatandaşları ve özellikle iş insanları için ciddi bir sorun oluşturuyor. Rakamlara göre 2023’te yasa dışı sınır geçişleri yüzde 33 artmış ve üst sırada da Suriye ve Afganistan ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları geliyor. Bu durum zaten yasa dışı göçe karşı yaklaşımın sertleştiği Almanya’da Türkiye’den yapılan başvurulara güvenlik endişeleri ile yaklaşılması sonucunu doğuruyor. Ancak bu yaklaşım Almanya’ya öğrenim, konferans, iş, ticaret gibi amaçlarla gidecek olan vatandaşların da önünü kesmiş oluyor. İlişkileri de olumsuz etkiliyor. Türkiye olarak öncelikle AB ile başlatılmış olan vize serbestliği sürecindeki kalan kriterleri tamamlamamız ve AB ile üye devletler nezdinde bu konuyu dile getirmemiz önem taşıyor."
